Eine kleine Nachtmusik

Eine kleine Nachtmusik (Mała nocna serenada) należy do formy, która zowie się rozmaicie: divertimento, cassazione lub notturno, przy czym owego notturno nie należy utożsamiać z późniejszym romantycznym nokturnem typu chopinowskiego. Chodzi tu po prostu, jak ją zwał tak zwał, o serenadę, prastarą formę wieczornej i nocnej muzyki. Jeszcze w średniowieczu uprawiali ją trubadurzy, tyle że w wersji solowej. W XVIII stuleciu pojawia się zespołowa odmiana serenady. W ogrodzie, na rynku lub wprost na ulicy, z rozmaitych okazji umilano sobie pogodne wieczory muzykowaniem, grając kilka luźno powiązanych utworów o charakterze tanecznym i śpiewnym na przemian. Czas sprawił, że zaczęto je zestawiać według określonej recepty. Rozpoczynano na przykład marszem, potem dla kontrastu rozbrzmiewał wdzięczny menuecik, dalej fragment nastrojowy, jeszcze jeden taniec i na zakończenie wracał wstępny, dziarski marsz. Główną obsadę stanowiły instrumenty smyczkowe, które doraźnie uzupełniano obojami, fagotami lub rogami. Zdarzały się zresztą serenady pomyślane wyłącznie na instrumenty dęte.