Na południu francji

W końcowym okresie życia, uwikłany w skomplikowane afery finansowe, trawiony ciężką chorobą, Paganini szukał odosobnienia na południu Francji. Zmarł w Nicei 27 maja 1840 roku. Nie znalazł tam jednak miejsca wiecznego spoczynku. Zwalczany przez kościół za życia, dozna odeń prześladowań jeszcze długo po śmierci. Przez czterdzieści sześć lat jego syn Achilles nie mógł uzyskać zezwolenia Watykanu na pogrzebanie szczątków ojca w poświęconej ziemi. Dwóch papieży musiało się zmienić na stolicy Piotrowej, zanim wreszcie ołowiana trumna ze zwłokami genialnego artysty pochowana została w 1886 roku na cmentarzu w Parmie. Niewiarygodne to, ale prawdziwe. I tym okrutniejsze, że dziś najtrudniejsze kaprysy owego przyjaciela diabła należą do obowiązkowego programu nauczania w szko* łach muzycznych! Wśród 24 Kaprysów Paganiniego pozycję szczególną zajmuje ostatni, dwudziesty czwarty a-moll. Jego pierwowzorem były Variazioni di bravura, so- pra un tema origínale, per violino solo eon accom- pagnetto di chitarra (Wariacje brawurowe na temal własny, na skrzypce solo z akompaniamentem gitary), które powstały w najmniej zdokumentowanym okresie życia Paganiniego, w latach 1800—1805. Dopiero później kompozytor zrezygnował z akompaniamentu i włączył Variazioni do cyklu Capricciów op. 1 jako nr 24 *.